کد مطلب:33718 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:166
به نظر جمهور اهل اثبات و اصحاب حدیث، امام به سبب فسق یا ظلمی كه بواسطه ی غصب اموال و اخذ مالیات های نابجا و قتل نفوس محترمه و ضایع نمودن حقوق و تعطیل كردن حدود مرتكب می شود، خلع نمی گردد و قیام بر علیه او واجب نیست، بلكه واجب تنها موعظه كردن و ترسانیدن او و اطاعت نكردن او در معاصی می باشد. حجت ایشان در این حكم، اخبار فراوانی است كه از پیامبر (ص) و صحابه در وجوب طاعت پیشوایان رسیده است هر چند كه ظالم و مستاثر باشند مثل این خبر كه از پیامبر اكرم (ص) منقول است كه: اسمعوا و اطیعوا و لو لعبد اجدع و لو لعبد حبشی و صلوا وراء كل بر و فاجر، فرمان امام خود را بشنوید و از او اطاعت كنید هر چند بنده ای بینی بریده باشد یا غلامی حبشی و پشت سر هم نیكوكار و فاجری نماز بگذارید. همچنین بیهقی در سنن خود از سوید بن غفله نقل می كند كه عمر بن خطاب به او گفت: اگر بعد از من ماندی از امامت پیروی كن ولو بنده ای حبشی باشد. اگر تو را زد صبر كن، اگر محرومت كرد صبر كن، اگر بر تو ظلم نمود صبر كن و اگر به امری كه در دینت خلل می اندازد تو را امر نمود، بگو: اطاعت می كنم و دینم را سپر خونم قرار می دهم. در صحیح مسلم احادیث زیادی به همین مضامین از پیامبر اكرم (ص) [صفحه 290] نقل شده است. برای مثال یكی از اصحاب پیامبر به نام سلمه بن یزید جعفی از ایشان سوال می كند كه: یا رسول الله اگر امیرانی بر ما حاكم شدند كه حقشان را از ما می خواستند اما حق ما را نمی دادند، چه باید بكنیم؟ رسول اكرم (ص) فرمودند: بشنوید و اطاعت كنید زیرا گناه آنان بر خودشان است گناه شما بر خودتان یكی از علمای بزرگ اهل سنت به نام نووی، كه شرحی بر صحیح مسلم نوشته است، در توضیح این احادیث می گوید: معنای این احادیث آن است كه با والیان امر در ولایتشان نزاع مكنید و متعرض آنان نشوید مگر آنكه منكری از آنان ببینید كه با قواعد اسلام ناسازگار باشد، در این صورت آن را برایشان منكر شوید و حق را بگوئید هر كجا كه بودید، اما بدانید كه قیام بر علیه آنان و جنگیدن با آنان به اجماع مسلمین حرام است هر چند كه فاسق و ظالم باشند.
در میان اهل سنت هنگامی كه با یك حاكم بیعت می گردید، علی رغم فسق اش همچنان حاكم اسلامی شناخته می شد. و بعضی از فقها به قیام و كوشش در جهت برانداختن حكومت سلطان جبار یا فاسق فتوا نمی دادند. مثلا باقلانی در كتاب «التمهید» می گوید:
صفحه 290.